Behice Boran
1910-1987)
Behice Boran 1 Mayıs 1910'da Bursa'da doğdu. 1939'da Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi'ne sosyoloji doçenti olarak atandı. 1941'de bir grup arkadaşıyla birlikte "Yurt ve Dünya" ve "Adımlar" dergilerini çıkarmaya başladı, ancak her iki dergi de 1944 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. "Görüşler" dergisinde yayımlanan bir yazısından dolayı üç öğretim görevlisi ile birlikte hakkında tahkikat açıldı. Bunun üzerine Boran ve arkadaşları Danıştay'a dava açtılar ve davayı kazanarak üniversitedeki görevlerine döndüler. Bir süre sonra Boran ve üç öğretim görevlisi hakkında yeniden dava açıldı, bu seferki sonuç Boran'ın üniversitedeki kadrosunun kaldırılmasıydı.
1950'de Türk Barışseverler Cemiyeti'ni kurdu ve derneğin başkanlığını yaptı, bir yıl sonra derneğin, Kore'ye asker gönderilmesini eleştiren tutumu nedeniyle 15 ay hapse mahkum edildi. Bu ceza, üniversitedeki öğretim üyeliğinden ihraç edilmesine yol açtı.
1951 yılında başlatılan "Komünist Partisi" soruşturmasından dolayı 1953 Eylül'ünde tutuklandı, bir yıl sonra tahliye oldu. 1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu. İlk kongrede Genel Yönetim Kurulu ve Merkez Yürütme Kurulu üyeliklerine, 1969'da Genel Sekreterlik görevine seçildi.
Behice Boran Türkiye İşçi Partisi başkanı Mehmet Ali Aybar'la görüş ayrılıkları yaşadı ve bu ayrılıklar 1970 yılında yapılan kongreyle Aybar tasfiyesi sağlandı. Böylece Boran genel başkan seçilmiş oldu. 12 Mart 1971 muhtırası TİP'i kapatırken Boran da Sıkıyönetim Mahkemesi'nce tutuklandı. Merkez Yürütme Kurulu'nun bazı üyeleriyle birlikte yargılandı ve 15 yıl ağır hapse mahkum edildi.
Boran 2 yıla aşkın bir süre hapiste yattıktan sonra Nisan 1975'te TİP'i yeniden kurdu. 1977 seçimlerinde parti çok az oy oranına ulaşabildi ve bu da büyük sorunların çıkmasına neden oldu. Boran, 1 Mayıs 1979'da İstanbul'da 1 Mayıs'ın yasaklanması ve sıkıyönetim tarafından sokağa çıkma yasağı konmasını protesto ederek parti yönetici ve üyeleriyle birlikte Merter'de eylem yaptığı için tutuklandı ve hapis cezasına çarptırıldı.
12 Eylül 1980 darbesiyle 2.TİP de kapatıldı. Behice Boran önce gözaltına alındı. Daha sonra TİP yöneticilerinin bir kısmıyla birlikte yurtdışına kaçtı.
10 Ekim 1987'de Brüksel'de öldü. Türkiye'ye getirilen cenazesi Zincirlikuyu mezarlığında toprağa verildi.
